Gece alt ıslatması olan ailelerin birçoğu çocuklarının gündüz hiçbir problemi olmadığını söylemektedir. Gündüz mesane problemleri demek sadece idrar kaçırmak demek değildir. Sık sık idrara çıkma, günde sadece birkaç kez idrara çıkma, kesikli işeme, işeme sonrası mesanede idrar kalması gibi problemler de mesane sorunlarının bir göstergesidir. Aileler damla damla idrar kaçırmaları ve bu saydığımız problemleri genel olarak problemden saymazlar ve çocuklarının tek sıkıntısının gece idrar kaçırma olduğunu söylerler.
Gece kuru kalabilmek, uyku sırasında üretilen çiş miktarı ve mesanenin bir gecede saklayabildiği idrar miktarı arasındaki dengedir. Bunun için en önemli faktör, çocuğun beyninin uyku sırasındayken mesaneden gelen sinyalleri tam tanıyabilmesidir. Bu çocuklar gece aşırı idrar üretiyor olsa bile uyanıp tuvalete gidebilmelidir. Fakat mesane ve beyin arasındaki sinyal bozukluğundan dolayı beyin, mesane doluluğunu yeterince algılamaz ve çocuk çiş kaçırır. Geceleri uyanamayıp tuvalete gidememe durumuna biz “uyarılma eksikliği” diyoruz.
Yapılan araştırmalara göre, yatağını ıslatan her üç çocuktan birinin mesanesi ile ilgili bir sorunu var. Bu nedenle, yatak ıslatma sorunu olan bir çocuğa altta yatan bir mesane sorunu olup olmadığını öğrenmek için kapsamlı bir değerlendirme yapılması gerekmektedir. Varsa eğer bu öncelikli olarak tedavi edilmelidir. Zaten bu problem tedavi edildiğinde yatak ıslatma şikayeti oldukça azalacaktır.
Çocuklarda ne tür mesane problemleri olabilir?
Çoğu çocuğun mesanesi 5 yaşında olgunlaşır. Bu yaşta bir çocuğun, günde 4-7 kez çiş yapmasını bekleriz. 5 yaşından itibaren, çocukların tuvalete gitmeye ihtiyaç duyduklarında ‘beklemelerini' ve yolda ıslanmadan zamanında tuvalete gitmelerini bekleriz. İşediklerinde de mesaneyi tamamen boşaltabilmeli ve artık idrar bırakmamalıdır.
Bazı çocuklarda sık sık çiş yapma isteği olur. Aniden tuvalete gitmek isterler ve tuvalete yetişene kadar genellikle kaçırırlar. Tuvalete yaptıkları idrar miktarı genel olarak beklenenden azdır. Bu çocukların mesaneleri “aşırı aktif mesane”dir.
Geceleri kuru kalmak için mesane 8-10 saat veya daha fazla çişi tutacak kadar büyüklüğe sahip olmalıdır. Küçük mesane, çocuğun kuru kalma yeteneğini etkileyebilir. Gün içinde yeterince sıvı almamak küçük mesane kapasitesinin nedeni olabilir.
İşeme sonrası mesanede idrar kalması da gördüğümüz mesane problemlerinden bir tanesidir. Bu problem genellikle pelvik taban kaslarının fonksiyon bozukluğunun sonucunda görülür. Mesanede kalan çiş devamlı enfeksiyona neden olacaktır ve çocuk sık sık tuvalete gitmek isteyecektir.
Ebeveynler gün içindeki az nemli iç çamaşırları dikkate almayabilirler. Ya da sadece çocuğunun tembelliğinden dolayı tuvalete gitmeyi son dakikaya bıraktığını düşünebilirler. Her ne olursa olsun çocuğunuz gece idrar kaçırmanın yanında; damla damla dahi olsa gündüz idrar kaçırma, sık sık tuvalete çıkma, idrarın kokuyor olması, az miktarda işeme gibi sorunlar yaşıyorsa bunu mutlaka çocuk üroloğunuzla ve pelvik taban fizyoterapistinizle paylaşmalısınız. Unutmamalısınız ki, çok basit gibi görülen bu problemler ileride böbrek yetmezliğinin başlangıcı olabilir.
Fizyoterapist Tuğçe Atalay